Welke hormonen spelen een rol bij vrouwelijke lichaamsbeharing?

Hormonen: elke vrouw heeft er wel last van, maar wat zijn hormonen en welke zijn belangrijk bij de ontwikkeling van lichaamsbeharing?

Een hormoon is een chemische stof die door middel van lichaamsvloeistoffen door je lichaam heen reist. Veel hormonen, met name de hormonen die van invloed zijn op groei en gedrag, zijn erg belangrijk voor zowel mannen als vrouwen.
Geslachtshormonen zijn hormonen die de geslachtelijke functies stimuleren en met name door de geslachtsorganen worden geproduceerd. Bij vrouwen vindt de productie plaats in de eierstokken en bij de mannen in de teelbal.

Oestrogeen

Oestrogeen is het belangrijkste geslachtshormoon bij vrouwen en betrokken bij de groei, onderhoud en reparatie van het lichaam. Het is eigenlijk een verzamelnaam van geslachtshormonen.

Het omvat de volgende  hormonen:

Estriol: is een hormoon dat bijna alleen tijdens de zwangerschap voorkomt en wordt geproduceerd door de placenta.

Estradiol: Is het primaire geslachtshormoon bij vruchtbare vrouwen, dit zorgt er onder meer voor dat het baarmoederslijmvlies dikker wordt.

Estron: is het hormoon dat verantwoordelijk is voor de vrouwelijke kenmerken, zoals borsten, schaamhaar en menstruatie.

Tijdens de puberteit is het normaal dat de oestrogeenspiegel stijgt. Dit komt doordat de hormoonspiegel in het lichaam verandert. De hormonen spelen een rol bij de ontwikkeling van de borsten, de menstruatie en schaamhaar. Behalve tijdens de puberteit kan de oestrogeenspiegel ook stijgen bij vrouwen in het geval van extreem overgewicht, hoge bloeddruk of diabetes.

Gemiddeld daalt de aanmaak van oestrogeen vanaf het 35e levensjaar van een vrouw. Hierdoor kunnen er verschijnselen van de overgang optreden. Tijdens de menopauze daalt de oestrogeenspiegel nog verder. Dit is een natuurlijke overgang voor alle vrouwen die zich voordoet tussen de 40 en 55 jaar.
Doordat de oestrogeenspiegel daalt kunnen vrouwen last krijgen van onaangename symptomen, waaronder:

  • Opvliegers
  • Nachtelijk zweten
  • Droogheid of jeuk in de vagina
  • Verlies van het libido

Testosteron:

Naast het geslachtshormoon oestrogeen is er ook nog het geslachtshormoon testosteron. Veel mensen denken dat dit hormoon alleen bij mannen voorkomt, maar ook vrouwen maken testosteron aan. De eierstokken en de bijnier zorgen ervoor dat er testosteron wordt aangemaakt, en dat dit in kleine hoeveelheden wordt vrijgegeven in de bloedbaan.

Als het lichaam teveel testosteron produceert, kan je last krijgen van een onregelmatige of uitblijvende menstruatie. Daarnaast kan je ook meer lichaamshaar krijgen dan de gemiddelde vrouw, dit wordt ook wel Hirsutisme genoemd. Hirsutisme ontstaat als er teveel testosteron in uw bloed zit of doordat uw huid op normale hoeveelheden testosteron te sterk reageert.

Er zijn verschillende oorzaken voor een te hoog gehalte aan testosteron in uw bloed. Meestal is er sprake van het polycysteus ovarium syndroom. Dit is een aandoening waarbij de eicellen niet goed tot ontwikkeling komen en zich als met vocht gevulde blaasjes (cysten) ophopen in de eierstokken. De hormoonspiegels raken hierdoor in de war waarbij er vooral “mannelijke” hormonen zoals androgenen worden geproduceerd. Het polycysteus ovariumsyndroom gaat dan ook naast de overmatige haargroei vaak gepaard met nog andere symptomen, zoals onregelmatige menstruaties, meer puistjes, vetter haar en gewichtstoename. Verder zal spontaan zwanger worden zelden voorkomen.

In enkele gevallen wordt hirsutisme veroorzaakt door andere afwijkingen in hormoonproducerende organen. Medicijngebruik, met name middelen die worden gebruikt bij epilepsie en reuma, kunnen eveneens de oorzaak zijn. Een te grote hoeveelheid testosteron in het bloed kan naast toegenomen beharing nog andere mannelijke kenmerken geven. Kalende plekken bij de slapen, kleiner wordende borsten, lager wordende stem, toenemende spiermassa, groter wordende clitoris (kittelaar) en een toegenomen behoefte aan seks zijn de bekendste voorbeelden.

Bij de meeste vrouwen met hirsutisme is de hoeveelheid testosteron in het bloed normaal, maar de haarwortel reageert er echter te gevoelig op. De invloed van het hormoon is hierdoor te groot en er ontstaat een mannelijk beharingspatroon. Deze vorm van hirsutisme wordt idiopathisch hirsutisme genoemd en is meestal erfelijk.

Hoe kun je Hirsutisme herkennen?

Hirsutisme kunt u herkennen doordat bij u haren groeien op plaatsen waar dat bij vrouwen meestal niet het geval is. Er groeien donkere en dikke haartjes op uw bovenlip, kin, borst, onderbuik en bovenbenen. Deze overmatige haargroei begint meestal aan het einde van de puberteit en tot aan de menopauze neemt de beharing geleidelijk toe. Na de menopauze neemt het hirsutisme af, maar zoals bij elke vrouw van deze leeftijd komen er wel meer zwarte haartjes in het gezicht.

Hirsutisme is voor de meeste personen met name een cosmetisch probleem, omdat zij het hebben van haartjes in het gezicht als erg ontsierend ervaren. Er is een aantal methoden waarmee u de haartjes kunt verwijderen of minder zichtbaar maken. Tegenwoordig kiezen steeds meer vrouwen voor definitieve ontharing met IPL. Ontharen door middel van IPL is een pijnloze en veilige manier van ontharen met een langdurig resultaat.

Lichaamsbeharing bij Man en Vrouw

Lichaamsbeharing is zowel bij mannen als vrouwen een normaal verschijnsel. Door de evoluties heen zijn we al veel van onze beharing verloren ten opzichte van onze prehistorische voorouders. Maar waarom hebben we eigenlijk lichaamsbeharing en wat is het nut er van?

We worden geboren met ongeveer 5 miljoen haarzakjes verspreid over ons lichaam. Hoe deze verdeeld zijn is vastgelegd in onze genen. Meestal hangt het af van de hoeveelheid androgenen (de mannelijke hormonen) in het lichaam. Doordat mannen normaal gesproken een grotere hoeveelheid androgenen hebben, beschikken zij over meer lichaamsbeharing dan vrouwen. De meeste haarzakjes maken donshaartjes aan, een kleiner aantal maakt terminale haren aan. Terminale haren zijn dikker en beter zichtbaar. Afhankelijk van de locatie kunnen ze 1 tot 50 centimeter lang worden.

Van donshaar tot terminaal haar

Vanaf de jeugdjaren bedekt vellushaar(donshaar) het gehele menselijk lichaam, afhankelijk van geslacht en ras, behalve op een aantal plekken zoals: de lippen, het achterste gedeelte van het oor, de handpalmen, de voetzolen, enkele externe genitale plekken en littekenweefsel.

Bij de geboorte hebben baby’s alleen terminale haren op hun hoofd, de rest van de terminale haren wordt tijdens de puberteit zichtbaar. Donshaar wordt onder invloed van androgenen, de mannelijke geslachtshormonen, dikker, zwaarder en donkerder. Bij vrouwen worden androgenen geproduceerd door de eierstokken en de bijnieren, bij mannen door de testikels en de bijnieren.

Ontwikkeling van lichaamsbeharing bij een man.

Het lichaam van de man is in vergelijking met dat van de vrouw met meer terminaal haar bedekt. Op verschillende plekken op het mannelijk lichaam ontwikkelt zich in de puberteit terminaal haar:

  • Schaamhaar
  • Okselhaar
  • Buikhaar
  • Borsthaar
  • Gezichtshaar
  • Haar op de ledematen (armhaar en beenhaar)
  • Neushaar
  • Oorhaar
  • Schouders
  • Nek
  • Rug

De ontwikkeling van de mannelijke lichaamsbeharing start aan het begin van de puberteit, maar zet zich ook daarna nog jaren door. Het is mogelijk dat het lichaam van een man tussen de 20 en 30 jaar behaard is op de borst, bovenarmen, schouders en rug, maar er zijn veel mannen die op geen van deze plekken haar hebben, of maar op enkele. Het is in ieder geval zo dat de lichaamsbeharing van een man aan het einde van de puberteit nog niet is volgroeid. Dit komt doordat de hormoonspiegel bij mannen pas na het 30ste levensjaar stabiliseert. Het kan dus langer duren voordat het uiteindelijke beharingspatroon bereikt wordt. Tot aan de zesde levensfase blijft het haar zich ontwikkelen, daar waar de ouderdom begint op te treden. Bij het ouder worden krijgen mannen vaak stuggere beharing in de oren, in de neus en bij de wenkbrauwen.

Vrouwelijke lichaamsbeharing

Bij vrouwen ontwikkelt de volgende beharing zich tijdens de puberteit tot terminaal haar:

  • Schaamhaar
  • Okselhaar
  • Haar op de ledematen (armhaar en beenhaar)

Zowel mannen als vrouwen krijgen dus okselhaar en schaamhaar. Bij vrouwen ontstaan ook terminale haren op de armen en benen. Schaamhaar kan bij vrouwen nog tot op 22-jarige leeftijd toenemen. Op middelbare leeftijd neemt de dichtheid van haarzakjes af en kunnen haren grijs worden. Terminale haren kunnen dan ook weer veranderen in donsharen. Als gevolg van de overgang kunnen bij vrouwen terminale haren ontstaan in het gezicht, hals, rondom de tepels, navel, bovenbenen en knieholtes.

Nut van lichaamshaar

Vroeger was haar nodig om het lichaam warm te houden. Door de evolutie is de mens echter veel lichaamsbeharing kwijtgeraakt, behalve op plekken waar het nog een functie kan hebben. Zoals boven op het hoofd bijvoorbeeld, want we verliezen ongeveer een vierde deel van onze warmte via de hoofdhuid. Ook biedt het hoofdhaar bescherming tegen uv-straling. Wimpers en wenkbrauwen houden stof en zweet uit onze ogen en neusharen filteren de stofdeeltjes voor onze luchtwegen. Onder de oksels en bij de schaamstreek, ontstaat er haar in de puberteit om te laten zien dat het lichaam geslachtsrijp is. Ook hebben zij als functie om bepaalde geuren (feromonen) vast te houden om zo aantrekkelijker te zijn voor het andere geslacht. Verder kunnen de haren onder de oksels de warmte reguleren en dient het haar zelf als een natuurlijke “anti-wrijving” tussen de bovenarm en de borstkas.

Culturele aspecten

De acceptatie van lichaamsbeharing verschilt per cultuur. In sommige culturen laat men haar als geslachtskenmerk aan iedereen zien; in andere culturen mag alleen hoofdhaar zichtbaar zijn. Reeds vanaf de oudheid wordt lichaamshaar afgeschoren of korter geknipt. Naast mode-invloeden spelen  hygiëne-overwegingen een rol. Verschillende parasieten zoals luizen leven in haren. Verder kan okselhaar de lichaamsgeur versterken. De islam schrijft zelfs voor oksel- en schaamhaar te verwijderen. Sinds het eind van de 20e eeuw neemt de lichaamsontharing in westerse culturen toe. Reclames over ontharingsproducten spelen in op deze trend. Tegenwoordig kiezen steeds meer vrouwen en mannen voor definitieve ontharing met IPL. IPL ontharen is een pijnloze en veilige manier van ontharen met een langdurig resultaat.